به نقل از «جام جم آنلاین»

چرا آموزش و پرورش در تراز جمهوری اسلامی نیست؟

تاریخ انتشار: ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۲۶۰۸۱

مدرسه در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تجلی‌بخش فرهنگ غنی اسلامی و انقلابی در روابط و مناسبات با خالق، جهان ‏خلقت، خود و دیگران به ویژه تکلیف‌گرایی، مسئولیت‌پذیری، کرامت نفس، امانتداری، ‏خودباوری، کارآمدی، کارآفرینی، پرهیز از اسراف و وابستگی به دنیا، همدلی، احترام، اعتماد، ‏وقت‌شناسی، نظم، جدیت، ایثارگری، قانون‌گرایی، نقادی و نوآوری، استکبارستیزی و دفاع ‏از محرومان و مستضعفان و ارزش‌های انقلاب اسلامی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در چنین مدرسه‌ای، تعلیم و تربیتی که اتفاق می‌افتد تعالی‌جویانه، تعاملی، تدریجی، یکپارچه و ‏مبتنی بر نظام معیار اسلامی به منظور هدایت افراد به سوی مراتب حیات طیبه و تکوین و تعالی ‏پیوسته هویت آنها برای پیشرفت جامعه اسلامی است.

۱۲سال است که دل بستگان و امیدواران به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انتظار تحقق این جلوه‌های متعالی در نظام تعلیم و تربیت کشور را می‌کشند ولی دست آخر کارها چنین بر زمین می‌ماند که از زبان رهبر معظم انقلاب می‌شنویم که «درباره مسیر کنونی آموزش و ارزیابی میزان بهره‌وری آن برای کشور باید تامل و تجدیدنظر شود و سیاست اصلی آموزش و پرورش باید آموزش علم نافع و تامین نیازهای امروز و فردای کشور باشد.»

این تذکر گویای وجود یک انحراف و ناترازی در نظام آموزشی کشورمان و یک نیازمندی جدی برای اصلاح بنیادین نظام آموزشی کشور است. در واقع نظام تعلیم و تربیت رسمی کشورمان باید به مهم‌ترین عامل انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ ایرانی اسلامی تبدیل شود و دانش‌آموزانی برای تحقق مرتبه‌ای از حیات طیبه را تربیت کند که به نظر می‌رسد با انحرافات و ناترازی‌های فعلی، در حد آرمان و ایده‌آل باقی خواهدماند.

چالش علم نافع
از سال گذشته و از روزی که رهبر معظم انقلاب بر لزوم تحول بنیادین در آموزش و پرورش بر مبنای فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و ایرانی و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض و نیز لزوم تغییرات بنیادی در محتوای کتب درسی و به‌ویژه «علم نافع» تأکید کردند، این واژه‌ها در ادبیات مسئولان و کارشناسان زیاد شنیده می‌شود. علم نافع، دانشی در مسیر عبودیت الهی و احیای دین، مطابق و هماهنگ با فطرت و عقلانیت، در راستای خیر و صلاح و مصالح دینی و دنیایی، دارای رویکرد کاربردی و مخالف هواهای نفسانی و برخوردار از جنبه‌های فراحسی و شهودی است.

اما آیا آموزش و پرورش کشورمان توانسته علم نافع را محقق کند و محتوای علمی‌ای را که به دانش‌آموزان ارائه می‌کند، براساس این منویات تغییر دهد؟ اینها سوالاتی اساسی است که تحلیلگران مسائل آموزشی دائما مطرح و مطالبه‌اش می‌کنند در حالی که علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی که متولی تالیف کتاب‌های درسی است، چندی پیش گفته‌بود که « تغییر و تحول در کتاب درسی هرچند یکی از مهم‌ترین راه‌های حل مشکل غیرنافع بودن محتواست،‌ اما تنها راه حل نیست.» او گفته‌بود که گرچه در برخی دروس و دوره‌ها به خصوص دوره دبیرستان، علم غیرنافع مشهودتر است ولی اکنون کتاب‌های تحولی و مفید زیادی وجود دارد که به بدترین شکل اجرا می‌شوند.

بدترین شکل! این تعبیر ترسناکی است که به کیفیت آموزش، نحوه عمل معلمان و امکانات مورد نیاز مرتبط است؛ یعنی دقیقا همان تاکیدات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که معطل مانده‌اند.

طبق سند تحول، معلم یک هدایت‌کننده و اسوه‌ای امین و بصیر در فرآیند تعلیم و تربیت است که می‌تواند با توانمندی‌هایش نقش هدایتگری را ایفا و منزلت علم نافع را حفظ کند؛ معلمی که البته باید زیر نظام‌هایی همچون برنامه درسی ملی، مدیریت، تامین و تخصیص منابع مالی، تامین فضا و تجهیزات و پژوهش و ارزشیابی نیز به عنوان ارکان مورد نیاز تحول به کمکش بیایند.

اینجاست که محقق نشدن این امورات تحولی، کارشناسان را بر آن می‌دارد تا تاکید کنند نظام تعلیم و تربیت کشورمان به سبب برخی کاستی‌ها، خروجی در تراز جمهوری اسلامی ندارد.

چالش اسناد رقیب

چالش‌های نظام آموزشی کشور اما فقط به بر زمین ماندن تاکیدات اساسی سند تحول یا نافع نبودن آموزش‌ها یا شوق‌انگیز نبودن کتاب‌های درسی منحصر نیست بلکه یک مشکل اساسی دیگر نیز وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌است.

رهبر معظم انقلاب در بیانات اخیرشان وقتی از لزوم اصلاح و تکمیل مستمر سند تحول، حمایت قاطع از آن، تهیه نقشه راه دقیق اجرایی و تعریف شاخص‌های قابل اندازه‌گیری برای رصد دائمی پیشرفت اجرای سند سخن به میان آوردند، یک تاکید اساسی نیز داشتند و آن این که« سند تحول بدون رقیب اصلاح شود.»

اما آیا سند تحول آموزش و پرورش رقیب دارد؟ بله، آن هم رقیبی که دولت سیزدهم برایش خلق کرده‌است. سند «انتظار دولت از آموزش و پرورش» سندی تقریبا شناخته نشده‌است که زمستان پارسال توسط رئیس‌جمهور ابلاغ شد. در این سند بر یافتن راه‌حل‌های اساسی و پرهیز از روش‌های موقت، گرفتار نشدن در کارهای روزمره، افزایش اعتماد خانواده‌ها و دانش‌آموزان به مدارس دولتی، تربیت چند ساحتی کودکان و نوجوانان برای حیات طیبه فردی، خانوادگی و اجتماعی و تحقق عدالت تربیتی و افزایش دسترسی دانش‌آموزان به خدمات آموزشی باکیفیت تاکید شده‌است. ولی آیا این تاکیدات غیر از آن موضوعاتی است که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر آنها تاکید کرده‌است؟ نگارش اسناد رقیب و سکوت مراجعی همچون وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی در این میان، موضوعی بحث برانگیز است به این دلیل که چرا شاهد موازی‌کاری‌ها و نگارش سندهای مشابه هستند ولی عکس‌العملی نشان نمی‌دهند، مخصوصا این که دولت به عنوان نگارنده می‌داند هم خودش و هم چهار دولت پیش از او قادر به تامین زیرساخت‌های اجرایی شدن سند تحول نبوده‌اند و اسناد جدید فقط میز مدیران و کارشناسان را شلوغ می‌کند.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: مدرسه آموزش و پرورش سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تعلیم و تربیت علم نافع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۲۶۰۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کیفیت بخشی مدارس مهم‌تر از توسعه کمی آن‌ است

ایسنا/سیستان و بلوچستان نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان گفت: دستگاه آموزش و پرورش احیا کننده نسل جدید ما می‌باشد و کاری که خیرین در حوزه تعلیم و تربیت انجام می‌دهند از جهات مختلف ارزشمند است.

آیت‌الله مصطفی محامی شامگاه جمعه در همایش استانی خیرین مدرسه یار ضمن قدردانی از حضور و مشارکت خیرین در برنامه‌ها و فعالیت‌های دستگاه تعلیم و تربیت اظهار کرد: خداوند متعال در قرآن کریم بیان داشته: "وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا" زنده کردن یک انسان همانند حیات بخشیدن به کل جامعه و زنده کردن همه انسان‌هاست و در مقابل آن عنوان می‌کند:" مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا" اگر یک نفر را از بین ببرد مانند این است که همه مردم را از بین ببرد.

امام جمعه زاهدان افزود: در تفسیر این آیه شریفه، بزرگان نظرات مختلفی را عنوان کرده‌اند از اینکه یک تشبیه برای بیان عظمت کار بوده و یا با این تعبیر که یک فرد می‌تواند مبدا تولید نسل باشد و لذا احیای یک نفر احیای یک نسل است.

آیت‌الله محامی بیان کرد: در ادبیات قرآنی حیات منحصر به این حیات مادی نیست بلکه عقل، اندیشه و علم اوست و بر این اساس دستگاه آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت دستگاه احیا کننده نسل جدید ما می‌باشد لذا کاری که شما در آموزش و پرورش انجام می‌دهید از جهات مختلف ضریب می‌خورد.

وی ادامه داد: بر اساس همین نگاه انجام کار خیر در حوزه آموزش و پرورش نیز دارای ارزش افزوده است به خصوص که این کار در یک استان پهناور همچون سیستان و بلوچستان صورت می‌گیرد چرا که سیستان و بلوچستان دارای ظرفیت‌ها و توانمندی‌های زیادی است و یکی از این ظرفیت‌ها وجود نیروهای با استعداد است که متاسفانه به درستی شکوفا نشده و مورد استفاده قرار نگرفته و نیازمند توجه ویژه‌ است.

 امام جمعه زاهدان تصریح کرد: خیرین باید قدر خود را بدانند و خداوند متعال را برای این نعمت، موهبت و لطفی که شامل حالشان کرده شکرگزاری کنند.

 نماینده ولی فقیه در سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: این احیا دارای فرایندی است که بخشی در تامین امکانات و سخت‌ افزار و بخشی در تهیه نرم افزار از جمله برنامه، معلم و اساتید است و این دو مجموعه باید با هم هماهنگ و در یک راستا حرکت کنند.

وی عنوان کرد: مهم‌تر از توسعه کمی مدارس کیفیت بخشی به آن‌هاست و در این جهت نیازمند استفاده از نیروهای توانمند و با تجربه هستیم که از جمله کمبودهای ماست و باید در جهت آموزش نیروها برنامه‌ریزی صورت گیرد و باید دقت کنید که مدارس پس از ساخت رها نشوند و در گام بعد باید تلاش کنید تا کیفیت خدمات در مدارس ارتقا پیدا کند.

آیت‌الله محامی بیان کرد: سیستان و بلوچستان یک استان پهناور است و بسیاری از روستاها پراکنده هستند و طبعأ ساخت مدارس در همه این نقاط امکان پذیر نیست و باید در نقاطی با تمرکز جمعیت ساخت مدارس شبانه‌روزی را دنبال کنیم که در این صورت با توجه به حضور دانش آموزان در مدارس فرصت تعلیم و تربیت بیشتر به صورت شبانه روزی وجود دارد.

وی عنوان کرد: دل کودکان مانند یک کاغذ سفید است و موقعیت شکل گیری شخصیت عقلانی، علمی، فرهنگی، اخلاقی و... در همین دوران کودکی است و اگر در این ایام کار به خوبی صورت گیرد این دانش آموز در آینده پا به هر عرصه‌ای که بگذارد راه درست را خواهد رفت و در غیر این صورت چندان فرد موثری نخواهد بود.

انتهای پیام